Những Thông Tin Mới Về Alexandrite Từ Brazil
Gian hàng của Gil International tại triển lãm AGTA có vật gì đó khác thường: tủ trưng bày với ánh sáng được chọn để thấy sự thay đổi màu của các viên alexandrite Brazil của họ, từ màu xanh lục trong ánh sáng ban ngày sang màu tím phớt đỏ trong ánh sáng sợi quang. Goel “Gil” Gul đã tự mình thiết kế tủ trưng bày này và ông nói rằng nó đã thu hút một lượng lớn người tham quan đến với gian hàng của ông trong những năm qua. Có trụ sở tại New York, Gil International bắt đầu tham gia triển lãm tại Tucson cách nay 30 năm; 2019 là năm thứ 19 của họ tại triển lãm AGTA.
 |
|
Hình 1: Hai viên alexandrites Brazil này (cùng trọng lượng và kích thước; 2,41 ct và 6,7 mm) được chụp dưới ánh sáng ban ngày (trái) và đèn sợi quang (phải). Hình ảnh của Kevin Schumacher, đá thuộc sở hữu của Gil International.
|
Gil International chuyên kinh doanh về alexandrite tự nhiên từ Brazil (hình 1), chúng thể hiện sự thay đổi màu sắc mạnh mẽ. Alexandrite lần đầu tiên được tìm thấy ở Nga , vùng núi Ural vào những năm 1830. Mãi cho đến cuối những năm 1980, người ta mới phát hiện ra các nguồn mỏ ở Brazil, đáng chú ý nhất là Lavra de Hematita (còn được gọi là Nova Era hoặc Itabira), một lượng lớn alexandrite đã xuất hiện trên thị trường, tuy nhiên alexandrite vẫn được coi là hiếm.
Alexandrite là loại đá có nhu cầu lớn trong 15 năm qua, ông Gul nói, nhưng việc kinh doanh đã chậm lại trong hai năm qua. Trong thập kỷ qua, doanh số của ông thu về cho một công ty phục vụ trên các tàu du lịch là đặc biệt mạnh. Ông rất coi trọng đối tượng khách hàng là những “người luôn tìm kiếm thứ gì đó khác thường” và có nhiều thời gian hơn để nhìn ngắm trang sức trong lúc đi nghỉ. Khi Gul gia nhập thị trường kinh doanh thì nhu cầu aquamarine, tourmaline và zircon là rất lớn. Nhu cầu sapphire luôn luôn rất mạnh, ông nói, nhưng ruby đã giảm trong năm năm qua. Nhu cầu về đá tăng và giảm trong nhiều thập kỷ dựa trên việc quảng bá cùa các đơn vị kinh doanh trang sức, ông nói, trích dẫn chiến dịch tiếp thị của Tiffany & Co. sau khi phát hiện ra tanzanite vào năm 1967. Ông nói thêm rằng nhiều người đang mua kim cương nâu, trước đây được coi là không được ưu chuộng, là do thương hiệu của Le Vian và chiến dịch quảng cáo rầm rộ về loại “kim cương chocolate” này.
Gul nói rằng mỗi nguồn mỏ sẽ có màu sắc khác nhau; ví dụ, alexandrite của Sri Lankan thường có màu lục olive dưới ánh sáng ban ngày, trong khi đá Brazil thường có màu xanh lục hơn. Ông thừa nhận rằng chỉ khi được kiểm tra trong phòng giám định mới có thể xác định chín xác nguồn gốc xuất xứ, nhưng ông thường có thể đưa ra phỏng đoán dựa trên màu sắc. Ông lưu ý rằng alexandrite từ Ấn Độ đôi khi được cho là từ Brazil, nhưng ông có thể nói rằng chúng đến từ Ấn Độ vì sự thay đổi màu sắc không mạnh và màu lục có xu hướng nhạt hơn.
Sinh ra ở Afghanistan và được giáo dục ở Israel và New York, Gul đã làm công việc kế toán trong khoảng 10 năm trước khi được bốn anh trai của mình giới thiệu vào ngành kinh doanh đá quý và trang sức. Họ bán ruby và sapphire, vì vậy họ đã gửi anh ta đến Brazil. Trong chuyến đi đầu tiên đến Teófilo Otoni, Minas Gerais, năm 1990, Gul đã mua emerald. Ông thấy một số alexandrite nhưng không mua bất kỳ viên nào cả cho đến lần ghé thăm tiếp theo. Sau đó, ông phát hiện ra rằng những viên đá đó là từ Lavra de Hematita.
“Bạn mua một viên đá, nhưng bạn có được đến ba viên đá”, ý của ông muốn nói về sự thay đổi màu sắc của alexandrite. “Tôi cảm thấy mình có thể cải thiện cuộc sống của mình với loại đá này”.
Gul đã mua alexandrite từ một nhà môi giới ở Teófilo Otoni trong vài năm và sau đó ông liên hệ trực tiếp với người khai thác khoảng 15 năm trước. Các thợ mỏ đã bán cho ông đá thô; ông cắt mài chúng ở Hong Kong và Thái Lan, vì vậy ông kiểm soát hoàn toàn việc sản xuất. Gul bắt đầu kinh doanh trực tiếp chúng từ Hong Kong.
Không giống như nhiều người trong ngành, Gul nhận thấy rằng các thợ mỏ không thích mặc cả. Vì vậy, ông chấp nhận giá mà các thợ mỏ đưa ra và khi Gul mua thêm đá, các thợ mỏ đã cho ông những giá giao dịch tốt hơn. Khi Gil International trở nên mạnh hơn trong việc kinh doanh alexandrite, Gul và các thợ mỏ đã trở thành những người bạn tốt. Gul đã mua gần như tất cả alexandrite từ những bạn thợ mỏ của ông.
“Cách để làm cho một doanh nghiệp phát đạt hơn là tìm mối quan hệ với người khai thác”, ông Gul nói. “Nếu bạn có một mối quan hệ tốt, họ có thể tin tưởng bạn; bạn có thể tin tưởng họ. Đôi khi, ngay cả những công ty lớn có số tiền lớn cũng thường cố gắng mặc cả, vì vậy họ không thể tìm được mối quan hệ với người khai thác và họ không thể mua được từ những người khai thác mỏ”.
Gul đã nói về việc những người khai thác mỏ đã từ chối liên tục các đơn hàng bao gồm đơn hàng 12 triệu USD trong năm 2010, khi những người khai thác đóng cửa bảy điểm mỏ ở Hy Lạp sau vụ khủng hoảng thị trường năm 2008. “Tôi mua những gì tôi có thể”, ông nói. “Và họ cảm thấy rằng tôi khác biệt [so với các nhà buôn khác] và cho tôi cơ hội kinh doanh nhiều hơn”.
(Theo Erin Hogarth, phần Gem News International, quyển G&G Spring 2019)
Nephrite Mắt Mèo Từ Bang Washington
 |
Hình 2: Nephrite mắt mèo, hình hạt dưa, nặng 1,71 ct này (11 × 5,5 mm) được khai thác ở bang Washington. Hình ảnh do Washington Jade cung cấp.
|
Washington Jade (Edmonds, Washington) đã cho ra mắt lần đầu tiên tại triển lãm AGTA loại đá nephrite từ bang Washington. Họ đưa ra một bộ sưu tập gồm các viên đá mài dạng cabochon có và không có hiệu ứng dãy màu óng ánh, cùng với các sản phẩm chạm khắc và các bộ sưu tập đá thô. Nephrite mắt mèo (hình 2) là phổ biến nhất bởi có trữ lượng lớn, theo Washington’s Jade Nathaniel Cook. Rod Cook, cha ông và đối tác kinh doanh của ông, cho biết theo nhiều người tham quan tại triển lãm thì hiệu ứng dãy màu óng ánh này gợi nhớ đến loại nephrite Siberia đang thống trị thị trường nephrite Trung Quốc ở phân khúc từ trung đến cao cấp.
Nephrite mắt mèo chỉ được tìm thấy ở Washington và Nga; một mỏ ở Đài Loan thì đã cạn kiệt. Mặc dù nephrite đã được tìm thấy ở vùng Tây Bắc Washington từ đầu những năm 1900, nhưng việc khai thác chính thức chỉ giới hạn ở một mỏ hoạt động ở phía Tây Darrington, gần Everett, mỏ này cũng ngừng khai thác vào những năm 1970. Nephrite có dãy màu óng ánh đã được ghi nhận vào năm 1974. Kể từ đó, một “thị trường xám” khai thác thủ công loại nephrite này đã được hình thành, do những người khai thác bất hợp pháp từ các dòng suối và các vùng đất của nhà nước, không có mỏ nào được cấp phép khai thác chính thức. Điều này đã thay đổi vào năm 2012 khi Washington Jade bắt đầu thực hiện các yêu sách. Hầu hết sản phẩm của họ đến từ một mỏ ở phía Tây Bắc Darrington.
Washington Jade sử dụng các phương pháp khai thác dấu chân nhỏ có cải tiến thay cho các phương pháp truyền thống chiếm lĩnh bấy lâu nay. Để xác định một lớp ngọc, họ sử dụng mẫu nhận dạng để xem xét các mô hình địa chất của khu vực, cùng với các chỉ số sinh học như loài cây và sự phát triển của địa y. Khảo sát từ tính và độ truyền dẫn được sử dụng để xác định vị trí phần chất lượng cao của lớp ngọc. Với các phương pháp này, họ có thể phát triển mô hình 3D của các lớp dưới mặt đất và tập trung vào các mỏ khoáng sản chất lượng cao, trái ngược với mô hình lõi khoan truyền thống, công việc tiếp theo là đào một khu vực bằng thiết bị hạng nặng và lấy hết phần ngọc để phân loại theo cấp chất lượng. Họ chỉ lấy các vật chất có giá trị cao, để phần còn lại trở lại lòng đất. Rod Cook cho biết họ san lấp và trồng lại cây sau khi chiết tách lấy ngọc, để lại hố phế tích rất nhỏ.
 |
|
Hình 3: Khung cảnh nhìn từ bên trong một trong những “hang ngọc thạch” ở các mỏ khai thác của Washington Jade. Trần hang dường như là một mạch nephrite có dãy màu óng ánh. Gần phần cửa hang là một mạch khác, hai feet đầu tiên của hang là nguồn nguyên liệu thô cho nhiều viên đá tại triển lãm AGTA. Hình ảnh được Washington Jade cung cấp.
|
British Columbia là nhà cung cấp nephrite hàng đầu, nhưng các mỏ của Washington, một phần giống nhau về các thành tạo địa chất, vẫn chưa được khai thác. Thị trường ngọc trong nước nhỏ hơn nhiều so với thị trường châu Á, nơi ngọc thạch là một phần của văn hóa Trung Quốc trong hàng ngàn năm. Nathaniel Cook cho biết thời gian gần đây, thị trường nephrite nói chung đã bị thắt chặt và giá đã giảm sau khi tăng trưởng ổn định trong hai thập kỷ qua, nhưng mọi người vẫn ngạc nhiên bởi những gì họ thấy là một mức giá khá thấp đối với đá nephrite có hiệu ứng mắt mèo.
Rod Cook cho biết các thợ kim hoàn thủ công đã sử dụng nephrite rất nhiều trong chế tác. Nephrite mắt mèo cũng phổ biến với họ, mặc dù sự chấp nhận của thị trường vẫn còn trong giai đoạn đầu. Ông lưu ý rằng sản lượng của Washington Jade là đủ lớn để đáp ứng nhu cầu trong nước và có thể được tăng thêm đến mức đủ cung cấp cho thợ kim hoàn của vài trăm cửa hàng.Ông nhận thấy xu hướng trang sức gần đây là sử dụng những món đồ “ít đắt đỏ hơn” và nói rằng hàng nghìn năm nay dường như loại đá này vẫn được xem là thích hợp để chạm khắc hơn là mài giác.
Các đồng nghiệp của ông Cook cũng phát hiện ra một “hang ngọc thạch” (hình 3) trong một hẻm núi dài 200 feet bên trong có dòng suối chảy qua. Lớp ngọc thạch lộ ra ở đây cho biết các quá trình địa chất hình thành của chúng bằng cách cho phép các nhà chuyên môn thấy cấu trúc tương tự trông như thế nào sâu trong lòng đất. Hang động hình thành khi một mạch ngọc lớn có dãy màu óng ánh bị vỡ, trượt xuống ngọn đồi và rơi xuống dọc theo một bên suối, tạo ra một đường hầm bên dưới. Trong mùa Xuân, băng tan chảy, nước chảy qua và tạo ra sự phá hủy thủy lực, cuốn trôi phần đá ở một bên suối và để lộ ra một vỉa ngọc thạch có dãy màu óng ánh rộng 2 feet đi lên từ trong lòng núi. Rod Cook ước tính có từ 30 đến 100 tấn loại ngọc này trong khu vực lân cận hang động, và họ đã ghi nhận các mạch lớn nephrite lộ thiên có chứa dãy màu óng ánh trong suốt chiều dài đến 1.500 feet ở hai trong số 23 điểm mỏ của họ. Dựa trên khám phá của họ cho đến nay, ông ước tính rằng mạch chính rộng 150 đến 300 feet và kéo dài “hàng dặm”.
(Theo Erin Hogarth, phần Gem News International, quyển G&G Spring 2019)