PHẦN TIN GIÁM ĐỊNH
Đã bắt đầu vào mùa cưới và mua sắm kim cương, chúng tôi cung cấp cho quý khách thêm một số thông tin về kim cương.
Nước nào khai thác kim cương thô nhiều nhất?
Theo GIA (Viện Đá Quý Hoa Kỳ), trong năm 2003, thế giới đã khai thác khoảng150 triệu carat kim cương thô, gồm 80,9 triệu carat kim cương chất lượng quý dùng trong ngành kim hoàn và 69,5 triệu carat kim cương dùng trong các ngành kỹ nghệ khác. Số liệu khai thác kim cương của một số nước chủ yếu sau (xếp theo thứ tự từ cao đến thấp):
Kim cương chất lượng quý (triệu carat) Kim cương kỹ nghệ (triệu carat)
1- Boswana 22,80 1- Công gô 21.60
2- Úc 14,90 2- Úc 18,20
3- Nga 12,00 3- Nga 12,00
4- Canada 11,20 4- Boswana 7,60
5- Công gô 5,40 5- Nam Phi 7,60
6- Nam Phi 5,07 6- Angola 0,53
7- Angola 4,77 7- Sierra Leone 0,29
8- Namibia 1,65
Hình 1: Bản đồ khai thác, cắt mài và kinh doanh kim cương trên thế giới
Trước kia kim cương chủ yếu được khai thác từ các mỏ ở châu Phi, mãi về sau này gần như ở châu lục nào cũng có khai thác, tuy nhiên các mỏ mới quan trọng chủ yếu ở Úc, Nga và Canada (xem hình 1).
Kinh doanh kim cương không còn độc quyền:
Từ những năm 1930, đến khoảng 60 năm sau, việc khai thác và kinh doanh kim cương thô gần như độc quyền. Tất cả đều nằm dưới sự kiểm soát của tập đoàn De Beers nổi tiếng (xem hình 2). Khoảng 15 năm trở lại đây, dưới áp lực của thị trường và quyền lợi của các nước khai thác, hệ thống đơn kênh đã thay đổi thành đa kênh. De Beers đã nhượng bộ một phần quyền lợi cho các nước có mỏ kim cương như là họ được giữ lại một phần kim cương thô để cắt mài và kinh doanh và được tăng phần trăm tăng lợi nhuận. Hiện nay đã có thêm các trung tâm kim cương mới ngoài De Beers nằm ở các quốc gia như Ấn Độ, Do Thái, Hong Kong,…(xem hình 1). Nhiều công ty tại các quốc gia ấy đã ra đời, cho ra một số thương hiệu mới về kim cương và kiểu cắt mài mới đa dạng. Việc mua bán bằng hình thức đấu giá các lô kim cương sau khi phân loại đã trở nên phổ biến. Nhờ có internet, các nhà buôn có thể truy cập nhiều thông tin về thị trường và các đặc điểm của kim cương. Thị trường kim cương ngày nay đa dạng và cạnh tranh hơn, có nhiều chọn lựa và cơ hội kinh doanh cũng như sẽ gặp nhiều thách thức.
Nước nào tiêu thụ kim cương nhiều nhất?
Hình 3 cho thấy doanh số bán sỉ kim cương trên thế giới từ 1990 đến 2003 tăng lên mỗi năm. Năm 1990, tổng doanh số hơn 10 tỷ USD, đến 2003 gần 16 tỷ USD (tăng khoảng 50%). Thị trường Bắc Mỹ (chủ yếu là Mỹ) tăng mạnh nhất, doanh số năm 2003 chiếm gần một nửa của thế giới, khoảng 7 tỷ. Đông Á (Nhật, Trung Quốc, Hàn Quốc) chiếm khoảng hơn 3 tỷ. Từ 2003 đến nay, thị trường kim cương tại Trung Quốc và Ấn Độ tăng khá mạnh do người dân các nước này giàu lên nhanh chóng.
Kim cương màu tổng hợp (nhân tạo) rất đẹp:
Sau mấy thập niên nghiên cứu, đến nay thế giới đã chế tạo được kim cương màu tổng hợp và đã bán trên thị trường. Ở hình 4, tất cả kim cương màu đều là nhân tạo. Trên nhẫn, viên kim cương vàng nặng 0,92 carat (ct) (cỡ 6 ly). Kim cương hồng ở nhẫn và mề đay cỡ 0,38 đến 0,40 ct (khoảng 4,7–4,8 ly). Lắc tay có 7,48 ct kim cương vàng. Tất cả thật đẹp và lộng lẫy, không thua gì kim cương tự nhiên. Kim cương tổng hợp màu giống hệt về mọi tính chất hóa lý với kim cương màu thiên nhiên. Nhưng trong tự nhiên kim cương màu rất hiếm cho nên kim cương màu tổng hợp xuất hiện sẽ dễ dàng làm đẹp mọi người.
PHẦN GIÁO TRÌNH
HÖÔÙNG DAÃN MUA KIM CÖÔNG
Ñoä saïch (Clarity) AÛnh Höôûng Ñeán Giaù Trò Kim Cöông Nhö Theá Naøo?
Sau khi nhôø Christine giuùp ñaõ hieåu cô baûn veà thang maøu kim cöông, baïn nghó laø ñaõ saün saøng mua kim cöông ñöôïc roài. Nhöng Christine coù yù kieán khaùc, coâ aáy noùi: “Ñi vôùi toâi naøo”, roài daãn baïn ñi saâu vaøo trong cöûa haøng. Baïn theo coâ aáy xuoáng moät caây caàu ngang qua thaùc nöôùc, ôû ñaây coâ aáy cho baïn xem moät phaàn tröng baøy khaùc. “Baây giôø xeùt ñeán chöõ C thöù hai – clarity (ñoä saïch, tinh khieát). Gioáng nhö maøu, ñoä saïch cuõng laø moät yeáu toá cô baûn xaùc ñònh giaù trò kim cöông”.
Christine keùo ra moät khay coù 4 vieân kim cöông vaø noùi: “Baïn coù nghó raèng mình coù theå xeáp thöù töï 4 vieân kim cöông naøy theo thöù töï ñoä saïch ñöôïc khoâng?”
Baïn khoâng theå laøm ñöôïc, tuy nhieân Christine gom heát taøi lieäu höôùng daãn cuûa coâ aáy ñöa cho baïn. Roài coâ ngaõ ngöôøi ra phía sau gheá vaø chaêm chuù quan saùt baïn saép xeáp caùc vieân kim cöông töø traùi qua phaûi, baét ñaàu baèng vieân giaù trò nhaát.
TAØI LIEÄU HÖÔÙNG DAÃN
Baây Giôø Ñaõ Roõ Raøng Ñoái Vôùi Toâi …
Raát ít vaät chaát trong töï nhieân hoaøn haûo tuyeät ñoái. Ñieàu naøy ñuùng vôùi kim cöông cuõng nhö moïi vaät khaùc. Kim cöông coù nhöõng ñaëc ñieåm beân trong, goïi laø bao theå, vaø tính baát thöôøng treân beà maët, goïi laø daáu veát. Chuùng hôïp laïi goïi laø ñaëc ñieåm ñoä saïch (hoaëc ñoä tinh khieát). Ñoä saïch laø söï vaéng maët töông ñoái caùc ñaëc ñieåm ñoä saïch. Daáu veát goàm coù caùc veát söôùt, meû vaø ngaán treân beà maët. Bao theå thì naèm beân trong vieân ñaù (moät soá loä leân ñeán beà maët nhöng vaãn goïi laø bao theå). Ñoâi khi, kim cöông hoaëc khoaùng vaät nhoû naøo ñoù thaønh bao theå trong moät vieân kim cöông khaùc khi noù hình thaønh. Döïa vaøo vò trí cuûa caùc bao theå trong vieân ñaù, chuùng coù theå bò maát ñi hoaëc vaãn coøn khi vieân kim cöông ñöôïc caét maøi.
Bao Theå Coù Höõu Duïng Khoâng?
Moät soá ñaëc ñieåm ñoä saïch coù theå laøm haï giaù trò vieân kim cöông, nhöng chuùng cuõng coù nhöõng aûnh höôûng toát nhö:
- Chuùng giuùp cho caùc nhaø ñaù quyù phaân bieät kim cöông töï nhieân vaø ñaù giaû kim cöông töø phoøng thí nghieäm. Deã daøng noùi leân söï khaùc nhau giöõa caùc vieân coù taïp chaát hôn laø giöõa nhöõng vieân khoâng coù.
- Vì khoâng coù hai vieân kim cöông naøo coù caùc bao theå gioáng nhau hoaøn toaøn cho neân caùc bao theå giuùp xaùc ñònh töøng vieân ñaù moät.
- Chuùng cung caáp cho caùc nhaø khoa hoïc thoâng tin veà quaù trình hình thaønh kim cöông.
Thang Ñoä Saïch GIA
Thang ñoä saïch töø cao ñeán thaáp goàm:
- FL (FLAWLESS: Khoâng taïp chaát)
Khoâng coù bao theå hay daáu veát naøo döôùi phoùng ñaïi 10X (möôøi laàn) khi ñöôïc quan saùt bôûi ngöôøi phaân caáp kinh nghieäm.
- IF (INTERNALLY FLAWLESS: Khoâng taïp chaát beân trong)
Khoâng coù bao theå naøo döôùi phoùng ñaïi 10X khi ñöôïc quan saùt bôûi ngöôøi phaân caáp kinh nghieäm, nhöng coù moät soá daáu veát nhoû.
- VVS1 vaø VVS2 (VERY VERY SLIGHTLY INCLUDED)
Chöùa caùc vi bao theå khoù thaáy döôùi phoùng ñaïi 10X duø ñöôïc xem bôûi ngöôøi phaân caáp kinh nghieäm.
- VS1 vaø VS2 (VERY SLIGHTLY INCLUDED)
Chöùa caùc vi bao theå nhö tinh theå nhoû, maây, hay caùc khe nöùt khi quan saùt kyõ döôùi phoùng ñaïi 10X.
- SI1 vaø SI2 (SLIGHTLY INCLUDED)
Chöùa caùc bao theå (maây, tinh theå, ñoám, hoác, vaø khe nöùt) deã thaáy ñoái vôùi ngöôøi phaân caáp kinh nghieäm döôùi phoùng ñaïi 10X.
Chöùa caùc bao theå (coù theå laø caùc tinh theå lôùn hay khe nöùt lôùn) thaáy roõ raøng döôùi phoùng ñaïi 10X vaø aûnh höôûng ñeán ñoä trong suoát vaø ñoä röïc saùng.
Moät Löu YÙ Töø Christine
Nhö vaäy ñaây laø cuõng laø moät giaûi phaùp nöõa ñoái vôùi baïn… Heã ôû caøng cao treân thang phaân caáp thì vieân kim cöông caøng coù giaù trò… khi taát caû nhöõng yeáu toá khaùc ñeàu nhö nhau.
Moät Töø Veà Ñoä Saïch
Gioáng nhö thang maøu, heä thoáng phaân caáp ñoä saïch GIA phaùt trieån ñöôïc vì tröôùc kia caùc nhaø kim hoaøn duøng nhöõng töø deã bò hieåu nhaàm, nhö “loupe clean” hoaëc “piqueù”. Ngaøy nay thì duø cho baïn mua kim cöông ôû baát kyø nôi naøo treân theá giôùi, thì baïn thöôøng nghe caùc nhaø kim hoaøn noùi caùc töø nhö VVS1 hay SI2, duø cho ngoân ngöõ hoï khoâng phaûi laø tieáng Anh.
Gioáng nhö phaàn coøn laïi cuûa 4C, aûnh höôûng cuûa ñoä saïch leân giaù trò lieân quan tröïc tieáp ñeán nhaän thöùc veà ñoä saïch. Kim cöông khoâng taïp chaát raát hieám (caáp FL) – thöïc teá vì hieám cho neân coù theå trong moät thôøi gian raát daøi laøm ngheà kim hoaøn maø chaúng theå thaáy ñöôïc moät vieân. Vaäy baïn coù theå hình dung laø chuùng coù giaù trò cao nhaát.
ÔÛ phía ñaàu ngöôïc laïi cuûa thang phaân caáp laø nhöõng kim cöông coù bao theå thaáy ñöôïc deã daøng vôùi maét thöôøng. Giöõa hai giôùi haïn treân laø caùc kim cöông chöùa taïp chaát chæ coù theå thaáy ñöôïc döôùi phoùng ñaïi möôøi laàn. Moät soá khoù thaáy hôn vaø moät soá laïi deã thaáy hôn. Caùc ñaù ôû giöõa daõy chieám moät löôïng lôùn cuûa thò tröôøng baùn leû.
THÖÏC HAØNH
Duøng luùp phoùng ñaïi 10X quan saùt, roài saép xeáp 4 vieân kim cöông theo thöù töï ñoä saïch töø traùi sang phaûi, baét ñaàu bôûi vieân coù giaù trò cao nhaát.
*** Kyø tôùi, Baûn tin Giaùm ñònh seõ ñaêng tieáp baøi hoïc soá 3 veà caùch xaùc ñònh giaù trò döïa vaøo caét maøi trong giaùo trình Höôùng Daãn Mua Kim Cöông. Heïn gaëp quyù khaùch thaùng 01/2006. ***